نکات کنکوری برای ادبیات
سلام همرزمان من!!!
درس ادبیات درس شیرین و زیباییست که عموما داوطلبان آن را در سطح بالایی جواب میدهند.
چند نکته که ممکن است درصد شما را بالاتر ببرد را در اینجا بیان میکنم:
(توجه: این نکات برداشت های نویسنده از چکیده تدریس استاد عبدزاده،دکترای زبان و ادبیات فارسی میباشد و اعتماد کردن به مطالب با شماست!! اما با مقایسه با تست های کنکور تصمیم بگیرید)
1-آرایه های ادبی:
آرایه های پرکاربرد عبارتند از:
حسن تعلیل: حرفی گفته شود و دلیل ادبی آورده شود،مانند : پلک دلم میپرد شنیده ام کسی می آید به مهمانی(دلیل اینکه پلک دلم میپرد این است که کسی به مهمانی می آید)
در حسن تعلیل: استعاره، تشخیص(جان بخشی به اشیاء) و اغراق وجود دارد.
در بیت بالا: پلک دل استعاره از دلهره و هیجان داشتن( همچنین دل پلک ندارد پس تشخیص هم هست) و پریدن پلک دل اغراق محسوب میشود.
بقیه در ادامه مطلب...
اسلوب معادله: ضد حسن تعلیل است. مصراع های یک بیت که هیچ ربطی به هم ندارند و معمولا ضرب المثلند. مانند:هر که جز ماهی ز آبش سیر شد هر که بی روزیست روزش دیر شد
استعاره:تشبیهی که یک طرفش(مشبه، مشبه به یا وجه شبه) حذف شده باشد یا کسی را صدا بزنیم. مانند: بت من، گل من.
مجاز: نماد کردن چیزی که حقیقی نیست.مانند: برزیل، ایتالیا را برد.(تیم ورزشی برزیل، تیم ورزشی ایتالیا را برد)
تلمیح:(دو حالت دارد) 1- اشاره به حدیث و آیه. مانند: بسم الله.
2-اشاره به داستان: من فرهاد و تو شیرین.
تضمین:(دو حالت دارد) 1- آوردن آیه کامل: بسم الله الرحمن الرحیم(حروف مقطعه نیز تضمینند مانند الف لام میم)
2-یک سخن از دیگری:مانند به قول معروف
طباق(تضاد): دو کلمه ضد هم با فاصله بیایند: هیچ سیر را طاقت گرسنه نیست(سیر و گرسنه متضادند)
پارادوکس(یا متناقض نما) 1-دو کلمه ضد هم کنارهم بیایند: دولت فقر(دولت به معنی ثروت است)
2-دو کلمه ضد هم با فاصله که بشود کنار هم آورد(مثلا متمم اسم بینشان باشد) جمعیت از آن زلف پریشان
اغراق(مبالغه یا غلو): بزرگنمایی. مانند: فلانی خدای فوتبال است.
تناسب(مراعات نظیر): حداقل 3 کلمه در یک ردیف(مربوط): شمع گل پروانه
واج آرایی(نغمه حروف): حداقل 3 حرف در یک ردیف: باغ بی برگی(واج ب)
حس آمیزی: مخلوط کردن 2حس با یکدیگر: صدا شنیدن،شور دیدن.
کنایه: جمله ای با طعنه. مانند: کمیتش لنگه. شاخ شمشاده. فلانی ریش سفیده
تشبیه:(4حالت دارد):1- عادی:تمام ادات تشبیه باشند: سرزمین من مانند زمرد است.
2-بلیغ: به زبان گفتاری: سرزمین من زمرده.
3-اضافه تشبیهی(از فرمول "این آن است، آن این است" استفاده می کنیم،اگر جواب درست بود تشبیهی و اگر نبود استعاری است) مانند: آتش عشق(عشق آتش است، آتش عشق است. بلی پس اضافه، تشبیهی است)
4-اضافه استعاری: مانند: دست ادب(ادب دست ندارد،دست ادب ندارد. جواب خیر، پس اضافه،استعاری است)
جناس:(2حالت دارد) 1-جناس تام: دو کلمه با دو معنی متفاوت با املا یکسان: داد مرا داد(سهم مرا به من داد).
2-جناس ناقص: دو کلمه که یک حرف با هم اختلاف داشته باشند. مانند: جام و بام. خدا و جدا.
ایهام: یک کلمه در دو معنی متفاوت. مانند: آهو کشی آهویی بزرگ است.( آهوی اول= حیوان و آهوی دوم=جرم، گناه)
------------------------------------------------------------------------------------------------------- (پیشنهادی های کنکور)
شمارش واج: کلمه را مانند اول ابتدایی بخش می کنیم، سپس واج ها(حروف و صداها) را میشماریم: شبِ مهتابی= ش---َ + ب---ِ+ مه+تا+ بی
میشماریم:(صامت مصوت)2+(صامت مصوت)2+(صامت مصوت صامت)3+(صامت مصوت)2+(صامت مصوت)2=11 واج
انواع متمم:1- متمم اسم: قابل حذف هستند.مانند: من از بیرون آمدم.(من آمدم)
2-متمم فعل:غیر قابل حذف.
شکل: چندجزیی بودن جمله: از فعل میپرسیم(چه چیز را(مفعول) چه کس(فاعل) چه(متمم))
نکته: برای وجود مسند فعل باید اسنادی باشد مانند: است،بود،شد،گشت،گردید...
مثال:آن ها حافظ را رند دانستند.
فعل= دانستند.(چه دانستند؟ رند، چه کس را؟ حافظ را،چه چیز را؟ موجود نیست)
جمله 4جزیی.
کلمات کنکوری(بسیار پر تکرار):
تهجد=شب زنده داری--------- زندیق=ملحد،بی دین،دهری-------- درزه:بسته
خواصّ=زنبیل باف-----------ضیاع=زمین زراعی------------چغز=قورباغه
ارغند=خشمگین---------همت=روحانی-----------اشتیاق=میل قلب
نظر=عنایت الهی-------وجد=حزن شاعر----------وقت=آینده و گذشته
غیرت=قطع تعلق------خسته=زخمی،افگار------بیغوله=ویرانه----کهنه رباط=دنیا
هر شاعر با کدام اثر معروف است؟
نیمـــــا یوشیــج با افسانـــه اخوان ثالــــــث با زمـــســــــــتان
سهراب سپهری با مرگ رنگ سیمین دانشور با آتش خاموش
اسلامی ندوشن با گناه و چشمه
کلمات مربوط املایی:
ضلال--> جهل ، نادانی زلال--> چشمه،کوثر
ذلال--> پستی ظلال--> تاریکی، سایه
امیدوارم بهتون کمک کنه
قربان همه تون
پوریا تکتاز
